Por Manoel da costa
Fía en Forcarei (Pontevedra) en 1951. Fotografia de Manuel Barreiro Ouro
Polafía. Unha definición
O Dicionario da Real Academia Galega (DRAG) define neoloxismo coma palabra ou expresión de creación recente nunha lingua [ou collida prestada, desde hai pouco, doutra lingua].
A palabra Polafía, concretamente, é unha afortunada invención da Sección de Literatura de Tradición oral da Asociación de escritoras e escritores en lingua galega, que pretende reunir nun único termo o mellor dos diferentes matices e acepcións de vellas palabras coma as polavilas típicas dos Ancares, a Fonsagrada e o Courel, as fías, fiadas, fiandóns, e fiadeiros propias nas zonas de cultivo do liño, as ruadas de Bergantiños, As Mariñas e Compostela, e os seráns do Condado, Val da Louriña, Val Miñor, Val do Fragoso, etcétera. Desaparecidas moitas das orixes que xeraron estes rituais de celebracións, convivencia e transmisión da cultura oral, cumpría por en marcha un novo marco lúdico, onde dar acubillo aos contos, os romances, as coplas, as músicas e os bailes populares do noso valioso patrimonio galego de tradición oral, que doutro xeito sería devoradas polo esquecemento. E as Polafías da Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG), son, precisamente, ese marco lúdico.
Proxecto Polafías da AELG
Ese sentido ten o proxecto Polafías, coordinado polo vogal de Literatura de Tradición Oral, Antonio Reigosa, da citada AELG: servir de canle para o encontro entre xeracións, que permitan compartir as manifestacións da cultura popular de transmisión oral mediante un espectáculo de contos, coplas, romances e cancións que nace dos veciños para os propios veciños, na procura do mantemento da cultura oral mediante e o uso das novas canles de comunicación, internet e as redes sociais.
O formato das polafías require, coma comenta a AELG na súa WEB, a presenza dun mantedor, divulgador ou especialista que introducirá e comentará as principais características das pezas e xéneros literarios amosados, dun recitador de poesía anónima ou de autor de feitío popular; dun músico, que interpretará romances, coplas ou cantares de raiceiras tradicionais.
Emporiso nesa concepción son as veciñas e veciños de cada lugar onde se desenvolva a polafía, pois eles son os auténticos protagonistas das narración, os cantos e bailes, os que xenerosamente transmiten o seu saber. En grande medida aprendemos por imitación; un instrumento se aprende a tocar mirando como o tocan os demais, un conto apréndese a contar escoitando coma o conta outro, as xeracións mais novas aprenden dos maiores mais engadíndolle cousas da súa propia identidade e do tempo no que viven, mesturando o propio co dos demais en plano de igualdade, non esquecendo o propio. Deste xeito a cultura popular manterase viva, non coma un obxecto arqueolóxico que compre manter illado nos andeis dos museos, senón como algo actual, fermoso e útil.
En palabras do propio Antonio Reigosa, naquelas familias na que se mantivo a convivencia e o amor á cultura popular como sinal de identidade, non hai problemas de transmisión da cultura propia entre xeracións. O problema son as familias nas que, ben sexa por razóns de afastamento físico ou ideolóxico, existe esta ruptura na transmisión da cultura propia, que xera vergonza do propio, que se entende inferior ao alleo, e o abandono da nosa identidade.
Ata o de agora se celebraron mais de trinta polafíasque están debidamente documentadas para a súa maior difusión no seguinte enlace:
No hay comentarios:
Publicar un comentario